Fanny and Alexander

Eerste bedrijf

Kerstmis bij de familie Ekdahl. Helena, de matriarch, wacht op de terugkeer van haar familie van het jaarlijkse kerstspel. Een hele reeks familieleden stroomt het versierde huis binnen: Oscar, Emilie en hun kinderen Fanny en Alexander, alsook Oscars broers Carl en Gustav Adolf, met hun vrouwen Lydia en Alma. Eveneens aanwezig op het feest is Isak Jacobi, een vriend van de familie en ooit, vele jaren geleden, Helena’s minnaar. Oscar brengt als oudste zoon een kersttoast uit en loopt rood aan. De familie denkt dat hij te veel gedronken heeft.

Een paar dagen later, tijdens een repetitie voor een opvoering van Hamlet, krijgt Oscar op het podium een fatale hartaanval. Na zijn dood neemt Emilie de nodige tijd om na te denken over haar toekomst; uiteindelijk besluit ze te hertrouwen. Haar nieuwe echtgenoot is de bisschop van de stad, die slechts één verzoek heeft: dat zij en de kinderen alles achterlaten.

De jonge Fanny en Alexander worden losgerukt uit het warme nest van de theatrale Ekdahl-clan en verhuizen naar het huis van de bisschop, Edvard Vergerus. Hij blijkt een bijzonder strikte tucht te handhaven en voedt de kinderen op met een strengheid die ze niet gewend zijn. De kinderen maken ook kennis met de huishoudster Justina, die al geruime tijd bij de bisschop in dienst is en zich achter diens meedogenloze aanpak schaart. Ze vertelt de kinderen over de twee dochters van de bisschop, die een tragische dood stierven. Wanneer Alexander tegenover Justina beweert dat hij verschijningen van de twee meisjes heeft gezien, meldt zij Alexanders leugens bij de bisschop. Met een flink pak slaag dwingt die Alexander tot een bekentenis. Alexander wordt op zolder opgesloten om over zijn gedrag na te denken.

Tweede bedrijf

Alexander ziet de twee verschijningen, die hem gek lijken te willen maken. Emilie wordt moedeloos van de mishandeling van haar kinderen door haar nieuwe man, in het besef dat als zij hem zou verlaten, de kinderen wettelijk onder zijn hoede zouden blijven. Isak bedenkt een list om Fanny en Alexander te helpen ontsnappen. Hij spreekt met de bisschop af om een grote houten kist te kopen. Terwijl de bisschop in zijn kantoor de verkoopovereenkomst ondertekent, bevrijdt Isak Alexander uit de zolder en verstopt hij beide kinderen in de kist, waardoor hij ze gemakkelijk uit het huis van de bisschop kan smokkelen.

Isak brengt hen naar zijn huis, een wonderwereld vol poppen en theatrale magie. Daar maakt Alexander kennis met een van Isaks twee zonen, Aron, en hoort hij over de andere zoon, Ismael, een raadselachtig figuur met mystieke krachten die hem dwingen een eenzaam leven te leiden. Terwijl Fanny en Alexander veilig zijn bij Isak, gaan Carl en Gustav Adolf met de bisschop onderhandelen over Emilies echtscheiding. De bisschop is onverzettelijk en eist dat ze hem zijn stiefkinderen teruggeven. Het komt niet tot een vergelijk.

Alexander dwaalt ’s nachts rond in Isaks huis en komt Ismael tegen, die zichzelf gevaarlijk noemt en beweert vreemde talenten te bezitten. De twee hebben een spiritueel contact: Ismael leest Alexanders gedachten, die vervuld zijn van diepe woede en haat jegens de bisschop. Emilie verdooft haar man in zijn huis met bromide, wat haar de nodige tijd geeft om uit zijn greep te ontsnappen. In zijn verdoofde toestand stoot de bisschop een paraffinelamp om, waardoor hij zichzelf en het huis in brand steekt.
Enkele maanden later komt de familie Ekdahl weer samen: ze verwelkomen Emilie, Fanny, Alexander en een nieuwe baby.

Vertaling: Jeroen De Keyser