De Munt / La Monnaie DE MUNT / LA MONNAIE

Anne Sofie Von Otter

Interview met operaroyalty

Jasper Croonen
Leestijd
5 min.

Concerten voor de groten der aarde en een decennialange carrière aan de vocale wereldtop. Hebben we het hier over Anne Sofie von Otter, of de gravin in Schoppenvrouw? Het lijkt wel of Tsjajkovski de Zweedse grande dame in gedachten had toen hij zijn opera componeerde, en toch debuteert ze de rol nu pas – in de Muntschouwburg. ‘Ik zou me er nooit eerder aan hebben willen wagen. Ondanks haar relatief kleine rol, is de gravin het sleutelpersonage in dit werk. En je kan zo veel kanten met haar uit...’

Op welke manier?

Anne Sofie von Otter: Ze wordt vaak neergezet als een humeurige, nukkige vrouw, maar tegelijkertijd kan je haar ook heel fragiel of net heel overdreven komisch spelen. Dmitri Golovnin (Hermann, red.) vertelde me dat hij een opname van een theaterversie had gezien, waar ze echt als een bitch vertolkt werd (lacht). Ik denk dat het ermee te maken heeft dat Tsjajkovski haar maar weinig backstory geeft. Bij Poesjkin kom je nog iets meer over haar te weten maar ook daar is het vooral uit tweede hand. In beide gevallen zijn het vooral de overige personages die het over haar hebben. Dat geeft haar wat mysterieuze, bijna legendarische allures, en het biedt zowel regisseur David Marton als mij als zangeres de vrijheid om dit personage naar eigen goeddunken in te vullen.

Met Hermann (Dimitri Golovnin) tijdens haar grote scène in het tweede bedrijf
Met Hermann (Dimitri Golovnin) tijdens haar grote scène in het tweede bedrijf © Bernd Uhlig
Welke gravin mogen we dan in de Munt verwachten?

Dat is op dit moment nog moeilijk te zeggen. David is iemand die erg inzet op het collaboratieve proces: we brengen allemaal onze eigen ideeën, onze eigen expertise aan. De voorstelling ondergaat nog een hele evolutie tijdens de repetities. Persoonlijk vind ik het erg aangenaam om zo te werken. Ik heb het eerlijk gezegd niet zo voor regisseurs die elke beweging gaan micromanagen. Maar dat maakt het natuurlijk wel spannend om te zien hoe de puzzel in elkaar zal vallen.

In de opera herinnert je personage zich haar optredens “alsof het gisteren was.” Is er een moment dat jou ook zo levendig bijbleef?

Zowel mijn eerste Cherubino in Covent Garden, als de Mozartcyclus met Gardiner kan ik me nog helder voor de geest halen. Maar het absolute hoogtepunt is Der Rosenkavalier met Carlos Kleiber, in 1994 in de Staatsoper in Wenen. Alsof alle puzzelstukjes op hun plaats vielen: het orkest was toen in topvorm, Kleiber ook natuurlijk. Als ik ergens voor herinnerd wil worden, laat het dan maar die productie zijn.

Als de gravin het over de glorie van weleer heeft, confronteert dat je als zangeres niet met de eindigheid van je carrière?

Ik merk vooral dat ik op dit punt in mijn carrière veel minder interessante rollen heb die mij op het lijf zijn geschreven. Dat vind ik uiteraard jammer, maar ik beschouw het als mijn métier als zangeres om een personage te laten klinken zoals het hoort. Ik heb daar geen grote filosofie over en probeer daar vooral niet teveel over na te denken, maar in de opera hebben bepaalde rollen nu eenmaal een bepaalde klank die je moet respecteren.

Ik kan het misschien op de beste manier illustreren met het tegenvoorbeeld van een recital. Zing ik een liedprogramma, dan verwacht het publiek niet zozeer een rolletje, maar bovenal een welluidende stem. En die mag dan geëvolueerd zijn, ik zal er altijd naar streven om die frisheid en die schoonheid te brengen die bij dat genre hoort. In dat opzicht is een operarol als de gravin natuurlijk wel een zegen. Daar kan ik alles de vrije loop laten en mag mijn stem wat ouder klinken (lacht).

Om toch nog even nostalgisch te mijmeren, wat is je eerste herinnering aan de muziek van Tsjajkovski?

Vroeger was hij mijn favoriete componist. Zijn muziek betekent veel voor me. Als kind wou ik altijd ballerina worden, dus namen mijn ouders me al vroeg mee naar klassieke balletvoorstellingen. Ik denk dat ik acht was toen ik stukken als Het Zwanenmeer of De Schone Slaapster voor het eerst hoorde. Ik was helemaal ondersteboven van de romantische, passionele muzikale wereld van Tsjajkovski.

Het is heel bijzonder om zijn muziek nu voor de eerste keer live te mogen vertolken. Je kan Schoppenvrouw natuurlijk niet helemaal vergelijken met de enorme publiekstrekkers die zijn balletten zijn, maar in deze opera vind je toch nog steeds die hartstochtelijke kern die Tsjajkovski zo wondermooi maakt en die het zaadje voor mijn liefde voor klassieke muziek geplant heeft.