Les Huguenots

Frankrijk, augustus 1572

EERSTE BEDRIJF

Op zijn landgoed houdt de graaf van Nevers een uitbundig feest voor zijn vrienden, allen katholieke edelen. Ze verwachten nog een laatste gast, Raoul de Nangis. Hij is hugenoot, maar Nevers vraagt zijn gasten om hem vriendelijk te ontvangen aangezien hun koning, Karel IX, een bestand heeft gesloten met de protestantse leiders. In de orgiastische feestroes willen de gasten elkaars amoureuze avonturen horen. Wanneer Raoul aankomt, moet hij als eerste beginnen en hij vertelt over de onbekende schone die hij onlangs in Amboise heeft gered uit de handen van opdringerige studenten.

Marcel, de oude dienaar van Raoul, heft een luthers koraal aan om zijn meester te waarschuwen voor het losbandige gezelschap waarin hij verkeert. De uitnodiging om mee te drinken slaat Marcel af, maar hij wil wel iets zingen en zet een antipaaps lied in.

Een dienaar meldt dat een onbekende dame de graaf onder vier ogen wil spreken. De andere edelen proberen vanop afstand te zien wie Nevers’ laatste verovering wel mag zijn, maar Raoul herkent in haar zijn schone onbekende uit Amboise. Zij is in het geheim haar verloving met Nevers komen verbreken. Raoul is geschokt door haar aanwezigheid bij Nevers en trekt de verkeerde conclusie over haar bezoek aan deze notoire libertijn.

De page Urbain overhandigt Raoul een anonieme brief: hij wordt verzocht zich geblinddoekt naar een onbekende plek te laten begeleiden. De brief gaat van hand tot hand en iedereen herkent het wapenschild van Margaretha van Valois, behalve Raoul, die niet begrijpt waarom ze hem plots schertsend beginnen te vleien. Hij laat zich meevoeren door gemaskerde mannen...

TWEEDE BEDRIJF

In het park van het kasteel van Chenonceau brengen Margaretha en haar hofdames een zwoele namiddag door aan de oevers van de rivier. De meisjes maken zich op om te gaan baden, terwijl de page Urbain heimelijk toekijkt.

Margaretha regelt een huwelijk tussen Raoul en haar favoriete hofdame, de katholieke Valentine, die om deze reden net haar verloving met Nevers heeft verbroken. Margaretha zal in haar plaats Raoul verleiden, aangezien hij een gezworen vijand van Valentines vader is, de graaf van Saint-Bris. Margaretha stuurt iedereen weg om alleen te zijn met Raoul. Hij is op slag in de ban van haar schoonheid en biedt haar zijn diensten aan. Zijzelf is evenmin ongevoelig voor de charmes van de hugenoot... Maar de komst van een adellijk gezelschap, met onder meer Nevers en Saint-Bris, herinnert haar aan de reden van Raouls aanwezigheid. Door zijn huwelijk met Valentine wil ze katholieken en protestanten naderbij brengen. Raoul, Saint-Bris en Nevers stemmen in en zweren een plechtige eed van vriendschap. Maar op het moment dat Raoul Valentine herkent als zijn schone (en volgens hem onbetrouwbare) onbekende, wijst hij haar verontwaardigd af. Iedereen voelt zich tekort gedaan door deze onbegrijpelijke ommekeer en Margaretha kan het bloedvergieten slechts verhinderen door Saint-Bris en Nevers weg te sturen naar het hof in Parijs, waar de koning hen verwacht. Zij voeren de aangeslagen Valentine mee.

DERDE BEDRIJF

Parijs, in de buurt van de Pré-aux-Clercs. Het is zondagavond, veel mensen flaneren door de straten. Protestantse soldaten zingen een uitdagend hugenotenlied. In een kroeg verderop hangen katholieke studenten rond. Het huwelijk van Nevers en Valentine wordt deze avond dan toch voltrokken; Saint-Bris en Nevers begeleiden de jonge vrouw tijdens de huwelijksprocessie die hen naar de kapel voert. Marcel wil Saint-Bris spreken, maar weigert respect te tonen voor de vrome processie. De omstanders zijn verontwaardigd om zijn brutaliteit en om het hugenotenlied dat steeds luider weerklinkt. Door de komst van een groep zingende en dansende zigeuners wordt de aandacht even afgeleid.

Ondertussen is in de kapel de huwelijksceremonie voltrokken. Valentine wil tot valavond alleen in de kapel bidden en Nevers laat weten dat hij haar later op de avond zal komen halen. Hoewel het onverklaarde affront van Raoul nu gecompenseerd is door het huwelijk van zijn dochter met Nevers, neemt Saint-Bris zich voor om Raoul bij de eerste gelegenheid te doden. Wanneer Marcel laat weten dat Raoul Saint-Bris uitdaagt voor een duel, is dit voor Saint-Bris en zijn vriend Maurevert de kans om Raoul in de val te lokken. Maar Nevers mag van het complot niets weten.

Valentine hoort toevallig hoe ze dit plan beramen. Buiten wordt de avondklok ingesteld: het volk keert huiswaarts, de hugenotensoldaten zetten hun drinkgelag in de kroeg verder en Marcel wacht op zijn meester voor het duel. Zonder haar identiteit prijs te geven vertelt Valentine Marcel van de valstrik tegen Raoul; want ondanks wat hij haar heeft aangedaan, houdt ze van hem. Raoul komt met Saint-Bris en getuigen aan, de voorbereidingen op het duel beginnen. Maar onder een vals voorwendsel wordt Marcel aangevallen. Raoul en Marcel worden in het nauw gedreven en roepen de hugenoten-soldaten ter hulp, terwijl Saint-Bris de katholieke studenten alarmeert. Margaretha arriveert met haar gevolg en onderbreekt het gevecht; beide partijen beschuldigen elkaar. De vrouw die Marcel het complot meldde, wordt nu ontmaskerd als Valentine, tot afgrijzen van haar vader, die zich verraden voelt. Margaretha heldert voor Raoul het misverstand rond Valentine en Nevers op. Maar Valentine is ondertussen wel degelijk met hem getrouwd... In de verte nadert het huwelijksgezelschap van de echtgenoot: Nevers komt zijn vrouw ophalen voor het huwelijksfeest. Groepjes katholieken en protestanten blijven elkaar uitdagen en bedreigen, ondanks Margaretha’s pogingen om de gemoederen te bedaren.

VIERDE BEDRIJF

De kamer van Valentine, ten huize Nevers. Valentine worstelt met de gevoelens die ze nog steeds heeft voor Raoul. Hij komt plots haar kamer binnen, ondanks het gevaar dat hij loopt om ontdekt en gedood te worden. Ze verstopt hem wanneer Saint-Bris, Nevers en de andere katholieke edelen aankomen. Saint-Bris bespreekt met hen het plan om dezelfde nacht nog de hugenoten in Parijs uit te roeien. Alle samenzweerders zweren een plechtige eed, behalve Nevers, die weigert deel te nemen aan de massamoord. Hij wordt weggevoerd terwijl de andere katholieken de details bespreken: admiraal Gaspard de Coligny moet als eerste sterven, waarna de noodklok zal luiden als teken voor de verdere aanval. Voor de katholieken de nacht intrekken, worden de wapens gezegend.

Vanuit zijn schuilplaats heeft Raoul alles gehoord. Hij wil de protestanten op de hoogte brengen maar Valentine vreest voor zijn leven. In een poging hem bij haar te houden, bekent ze hem tenslotte haar liefde. Van buiten weerklinken echter de eerste tekenen van het bloedbad... Raoul dwingt Valentine te kijken naar de wreedheden die buiten plaatsvinden en vlucht de nacht in.

VIJFDE BEDRIJF

In het Hôtel de Nesle vindt een groot bal plaats, in aanwezigheid van Margaretha van Valois, haar echtgenoot Hendrik van Navarra en heel de protestantse adel. Raoul komt binnengestormd en roept de protestanten op om te vechten tegen de moordenaars.

Later die nacht vinden Raoul en Marcel elkaar terug. Samen met biddende vrouwen en kinderen zoeken ze hun toevlucht in een kerk. Valentine komt toe: Nevers is gesneuveld en ze is vrij met Raoul te trouwen als hij zich bekeert. Onder druk van Marcel weigert hij deze redding. Valentine beslist dan om zelf het protestantse geloof aan te nemen en Raoul in de dood te volgen. Marcel zegent hun huwelijk in. Het gezang in de kerk wordt plots onderbroken: de moordenaars zijn de kerk binnengedrongen en doden al wie zijn geloof niet afzweert. Valentine, Raoul en Marcel worden omsingeld door katholieke soldaten. Extatisch in hun geloof trotseren ze hun beulen, maar kort daarop wordt Raoul ernstig verwond. Terwijl ze proberen te vluchten, ontmoeten ze een compagnie soldaten geleid door Saint-Bris, die hun vraagt wie ze zijn: “Hugenoten!” Daarop openen de soldaten het vuur en Valentine zakt ineen. Te laat herkent Saint-Bris zijn eigen dochter. Wanneer Margaretha het bal verlaat, probeert ze nog de soldaten tegen te houden, maar tevergeefs. Het bloedbad gaat door tot de ochtend.