De ontdekking boven de herhaling.

AVANT GARDE

De zusjes Labèque werden in Bayonne geboren. Hun vader was een melomane arts en hun moeder een pianiste. Ze maken al verschillende decennia deel uit van het internationale muzikale landschap en lijken nog niet van plan te stoppen. Nadat ze hun diploma behaalden aan het Conservatorium van Parijs, waar ze piano studeerden, begonnen ze vanaf 1968 een repertoire voor vierhandig en voor twee piano’s op te bouwen. Ze namen hun eerste album,  Les Visions de l'Amen van Olivier Messiaen op onder leiding van de componist zelf. Zoals Katia vertelde in een interview voor The Telegraph in 2009: “Die ontmoeting opende heel wat deuren voor ons, en plots behoorden we tot de avant-garde-elite”. Ze werkten inderdaad samen met tal van hedendaagse componisten uit die tijd, van Luciano Berio tot Pierre Boulez, over Philippe Boesmans en György Ligeti. Ondanks het prestige dat van dat repertoire uitging, stond het vooruitzicht met die specifieke stijl te worden geassocieerd geen van beiden aan, en ze gingen dan ook gauw op zoek naar een alternatief.

BAROK

Toen ze in 1980 het voorstel kregen om een versie voor twee piano’s van Rhapsody in Blue van Georges Gershwin op te nemen, grepen de zusjes Labèque die kans gretig aan. Een uitstekende gok, want er werden meer dan 500.000 exemplaren van hun album verkocht, een van de eerste gouden platen in de klassieke muziek. Vanaf dat moment werd hun repertoire steeds gevarieerder en diverser. Katia en Marielle voelen zich net zo goed thuis in de ragtime en flamenco als in de pop en experimentele rock. Via Marco Postinghel kwamen ze ook snel in contact met de barokmuziek, waarna ze in 1998 twee Silbermann- pianofortes lieten bouwen, twee van de inmiddels zeventien instrumenten in hun appartement in Rome, een voormalig eigendom van de familie Borgia waar ze sinds 2005 wonen. Op de Silbermanns verkennen de zussen al jarenlang het barokrepertoire tijdens concerten waarbij ze de beroemdste uitvoerders ter wereld begeleiden, samen met het Italiaanse ensemble Il Giardino Armonico, de English Baroque Soloists onder leiding van Sir John Eliot Gardiner en het Orchestra of the Age of Enlightenment met Sir Simon Rattle.

“op zoek gaan naar de echo, eerder dan het refrein, en voorrang geven aan de ontdekking boven de herhaling”

De carrière van de zusjes Labèque is zonder meer internationaal: ze traden op tijdens verschillende prestigieuze festivals en in zalen als de Vienna Musikverein, Carnegie Hall, Royal Festival Hall, La Scala, de Hollywood Bowl, de BBC Proms, in Tanglewood, Salzburg en tal van andere gerenommeerde locaties. In 2005 woonden meer dan 33.000 personen het galaconcert, het laatste concert van het seizoen van de Berliner Philharmoniker, bij met de zussen als ‘guest stars’. In mei 2016 beluisterde een recordaantal van meer dan 100.000 toeschouwers hen in Schönbrunn tijdens het Sommernachtskonzert van de Wiener Philharmoniker, waarbij ze als solistes optraden. Dat concert werd wereldwijd door meer dan 1,5 miljard mensen op de televisie gevolgd.

MINIMALISME

Al hun hele carrière lang hebben Katia en Marielle en speciale band met de minimalistische scène. Tal van componisten uit de avant-garde- en vervolgens de minimalistische beweging schreven al vanaf hun eerste samenwerking speciaal voor hen nieuwe werken. Daartoe behoren onder meer Linea voor twee piano’s  en slagwerk van Luciano Berio, Water Dances van Michael Nyman, Battlefield voor twee piano’s en orkest van Richard Dubugnon, Nazareno voor twee piano’s, slagwerk en orkest van Osvaldo Golijov en Gonzalo Grau, en Capriccio van Philippe Boesmans. In 2008 brachten ze in Frankrijk, Italië, Engeland en Cuba de première van Four Movements voor twee piano’s van de beroemde minimalistische en post-minimalistische Amerikaanse componist Philip Glass. Die componeerde ook speciaal voor de zusjes Labèque in 2015 een concerto voor twee piano’s waarvan ze de wereldpremière brachten in Los Angeles in de Walt Disney Hall onder leiding van de Venezolaanse dirigent Gustavo Dudamel. Het is dan ook geen toeval dat het eerste album dat ze opnamen in hun eigen studio (Studio KML), gebouwd in 2012 in een voormalig schoolgebouw in Rome, een retrospectieve is van ongeveer vijftig jaar minimalistische muziek, getiteld Minimalist Dream House. Dit jaar brengen ze ook de wereldpremière van het Concerto for Two Pianos van Bryce Dessner, nog een werk dat speciaal aan hen werd opgedragen. In 2019 zal de jonge Amerikaanse componist Nico Muhly voor hen een nieuw werk voor twee piano’s schrijven.

FONDAZIONE KML

Sinds 2005 hebben Katia en Marielle Labèque hun eigen stichting. De Fondazione KML is gevestigd in Rome en ondersteunt en presenteert concerten en uitvoeringen. Met de stichting willen de zussen de samenwerking tussen kunstenaars aanmoedigen en hun artistieke erfenis bestendigen. De projecten die door de stichting worden ondersteund, zijn dan ook hoofdzakelijk gericht op samenwerking, multidisciplinaire voorstellingen en onderwijs. De artiesten worden uitgenodigd om samen nieuwe dingen te creëren in een combinatie van dans, muziek en audiovisuele dragers. Op de website van de stichting wordt meer uitleg gegeven bij de algemene doelstelling ervan: “Kunst is in de eerste plaats een maatschappelijk fenomeen, en niet alleen de interventie van één enkel individu”. De Fondazione KML legt tevens de nadruk op de specifieke mix die zo typisch is voor de carrière van de oprichtsters ervan, namelijk het behoud van de klassieke erfenis enerzijds, en de zoektocht naar nieuwe ideeën binnen hedendaagse interpretaties anderzijds. Het erecomité rond de zusjes Labèque is even prestigieus als divers: Thomas Adès, Placido Domingo, Daniel Day-Lewis, Sir John Eliot Gardiner, Sir Simon Rattle, Bill T Jones, Magnus Lindberg, Madonna, John Mc Laughlin, Peter Sellars en Axel Vervoordt. Naast de artistieke samenwerkingen die de stichting wil stimuleren, biedt ze tevens financiële kader gericht op het zoeken naar talent en nieuw repertoire. De strategie van de zussen geeft uitdrukking aan hun ambitie, die ze als volgt samenvatten: “op zoek gaan naar de echo, eerder dan het refrein, en voorrang geven aan de ontdekking boven de herhaling”.